022 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 78 آيتون ۽ 10 رڪوع آھن
تفھيم القرآن
مُترجم: سيد ابوالاعليٰ مودودي
يٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوْا رَبَّكُمْ ۚ اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيْمٌ 1
اي انسانؤ! پنهنجي رب کان ڊڄو، بيشڪ قيامت جو زلزلو وڏي (هيبت واري) شيءِ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّآ اَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكٰرٰي وَمَا هُمْ بِسُكٰرٰي وَلٰكِنَّ عَذَابَ اللّٰهِ شَدِيْدٌ 2
جنهن ڏينهن توهان ان کي ڏسندؤ ته حالت اها ٿيندي ته هر ڪا ٿـڃ پياريندڙ پنهنجي ٿـڃ پياڪ ٻار کي وساري ويهندي ۽ هرڪا پيٽ واري پنهنجو ٻار ڪيرائي وجهندي ۽ ماڻهو توکي نشو ڪيل لڳندا، حالانڪه هو نشي ۾ نه هوندا، بلڪه الله جو عذاب ئي اهڙو سخت هوندو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّيَتَّبِـعُ كُلَّ شَيْطٰنٍ مَّرِيْدٍ 3ۙ
ڪي ماڻهو اهڙا آهن، جيڪي بنا علم جي الله بابت بحث ڪن ٿا ۽ هر سرڪش شيطان جي پيروي ڪرڻ لڳن ٿا
— سيد ابوالاعليٰ مودوديكُتِبَ عَلَيْهِ اَنَّهٗ مَنْ تَوَلَّاهُ فَاَنَّهٗ يُضِلُّهٗ وَيَهْدِيْهِ اِلٰى عَذَابِ السَّعِيْرِ 4
حالانڪ سندس قسمت ۾ ئي اهو لکيل آهي ته جيڪو ان کي دوست بڻائيندو، تنهن کي هو ضرور گمراهه ڪندو ۽ جهنم جي عذاب وارو دڳ وٺائيندو
— سيد ابوالاعليٰ مودودييٰٓاَيُّهَا النَّاسُ اِنْ كُنْتُمْ فِيْ رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَاِنَّا خَلَقْنٰكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُـمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُـمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُـمَّ مِنْ مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَّغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ ۭ وَنُقِرُّ فِي الْاَرْحَامِ مَا نَشَاۗءُ اِلٰٓى اَجَلٍ مُّسَمًّى ثُـمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُـمَّ لِتَبْلُغُوْٓا اَشُدَّكُمْ ۚ وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّتَوَفّٰى وَمِنْكُمْ مَّنْ يُّرَدُّ اِلٰٓى اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِنْۢ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْــــًٔا ۭ وَتَرَى الْاَرْضَ هَامِدَةً فَاِذَآ اَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاۗءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَاَنْۢبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍۢ بَهِيْجٍ 5
اي انسانؤ! جيڪڏهن توهان کي موت کان پوءِ وري جيئري ٿيڻ بابت ڪو شڪ آهي ته ڄاڻي ڇڏيو ته اسان توهان کي مٽيءَ مان پيدا ڪيو آهي، پوءِ هڪ ٽيپي مان، پوءِ رت جي دڳ مان، پوءِ ماس جي ٽڪر مان، جيڪو شڪل ورتل به هوندو آهي ته بنا شڪل جي به (اهو ان ڪري ٿا ٻڌايون) ته جيئن توهان تي حقيقت کولي پڌري ڪريون. اسان جنهن (نطفي) کي چاهيندا آهيون، هڪڙيءَ مقرر ڪيل مدت تائين مائن جي پيٽن ۾ رهائيندا آهيون. پوءِ توهان کي هڪ ٻارڙي جي صورت ۾ ڪڍي ٻاهر آڻيندا آهيون (پوءِ توهان جي پالنا ڪندا آهيون) تان ته توهان پنهنجي جوانيءَ کي وڃي پهچو ۽ وري توهان مان ڪو اڳيئي واپس گهرايو ويندو آهي ته ڪو وري نڪميءَ عمر (ڪراڙپ) ڏانهن موٽايو ويندو آهي، تانته سڀ ڪجهه ڄاڻڻ کان پوءِ وري ڪجهه به نه ڄاڻي ۽ تون ڏسين ٿو ته زمين غير آباد لڳي پئي آهي، پوءِ جيئن ئي اسان مٿس مينهن وسايو ته هڪدم ان ۾ ڄڻڪ ساهه پئجي ويو ۽ ڦٽي سائي ٿيڻ لڳي ۽ هر قسم جون نظاري جهڙيون شيون اپائڻ شروع ڪيائين
— سيد ابوالاعليٰ مودوديذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْـحَقُّ وَاَنَّهٗ يُـحْيِ الْمَوْتٰى وَاَنَّهٗ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ 6ۙ
اهو سڀ ڪجهه ان ڪري آهي، جو الله ئي حق آهي ۽ هو مئن کي جيئرو ڪندو آهي ۽ هو سڀ ڪجهه ڪري سگهي ٿو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَّاَنَّ السَّاعَةَ اٰتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيْهَا ۙ وَاَنَّ اللّٰهَ يَبْعَثُ مَنْ فِي الْقُبُوْرِ 7
۽ اهو (دليل آهي ان ڳالهه جو) ته قيامت ضرور اچڻي آهي، جنهن ۾ ڪو شڪ ئي ڪونهي ۽ الله ضرور انهن ماڻهن کي اٿاريندو، جيڪي قبرن ۾ پيل آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّلَا هُدًى وَّلَا كِتٰبٍ مُّنِيْرٍ 8ۙ
ڪي ماڻهو اهڙا به آهن، جيڪي الله جي باري ۾ ڪنهن علم ۽ هدايت ۽ روشني ڏيندڙ ڪتاب کان سواءِ ئي جهڳڙو ڪن ٿا
— سيد ابوالاعليٰ مودوديثَانِيَ عِطْفِهٖ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ ۭ لَهٗ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَّنُذِيْقُهٗ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ عَذَابَ الْحَرِيْقِ 9
ڪنڌ سيٽيون ته جيئن ماڻهن کي الله جي راهه کان ٿيڙي ڇڏين. اهڙي ماڻهوءَ لاءِ دنيا ۾ خواري خرابي آهي ۽ قيامت جي ڏينهن اسان انهيءَ کي باهه جي عذاب جو مزو چکائينداسون
— سيد ابوالاعليٰ مودوديذٰلِكَ بِـمَا قَدَّمَتْ يَدٰكَ وَاَنَّ اللّٰهَ لَيْسَ بِظَلَّامٍ لِّـلْعَبِيْدِ ۧ10
(۽ چونداسين ته) اها اٿئي اها سزا، جنهن جو بندوبست تنهنجي پنهنجي هٿن ئي اڳواٽ ڪري ڇڏيو هو، نه ته الله ته پنهنجن ٻانهن تي ظلم ڪرڻ وارو ناهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَّعْبُدُ اللّٰهَ عَلٰي حَرْفٍ ۚ فَاِنْ اَصَابَهٗ خَيْرُ ۨاطْـمَاَنَّ بِهٖ ۚ وَاِنْ اَصَابَتْهُ فِتْنَةُ ۨانْقَلَبَ عَلٰي وَجْهِهٖ ڗ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةَ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِيْنُ 11
۽ ماڻهن منجهان ڪو اهڙو به آهي، جيڪو ڪناري تي رهي الله جي بندگي ٿو ڪري، جيڪڏهن فائدو ٿيس ته مطمئن ٿي ويو ۽ جي ڪا مصيبت آيس ته پويان پير ڪري ويو، انهيءَ جي دنيا به چٽ ٿي وئي ته آخرت به ۽ اهوئي آهي پڌرو نقصان
— سيد ابوالاعليٰ مودودييَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا يَضُرُّهٗ وَمَا لَا يَنْفَعُهٗ ۭ ذٰلِكَ هُوَ الضَّلٰلُ الْبَعِيْدُ ۚ12
پوءِ وري هو الله کي ڇڏي انهن کي سڏيندو آهي، جيڪي کيس نه ڪو نقصان ٿا پهچائي سگهن ۽ نه ڪو فائدو. اها آهي گمراهيءَ جي چوٽي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييَدْعُوْا لَمَنْ ضَرُّهٗ ٓ اَقْرَبُ مِنْ نَّفْعِهٖ ۭ لَبِئْسَ الْمَوْلٰى وَلَبِئْسَ الْعَشِيْرُ 13
هو انهن کي ٿو سڏي، جن جو نقصان سندن نفعي کان ويجهو آهي. بڇڙو آهي سندس دوست ۽ بڇڙو آهي سندس ساٿي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِنَّ اللّٰهَ يُدْخِلُ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيْدُ 14
(هوڏانهن وري) الله انهن ماڻهن کي جن ايمان آندو ۽ نيڪ عمل ڪيا، پڪ ئي پڪ اهڙين جنتن ۾ داخل ڪندو جن جي هيٺان واهيون وهنديون. الله جيڪي گهرندو آهي سو ڪندو آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديمَنْ كَانَ يَظُنُّ اَنْ لَّنْ يَّنْصُرَهُ اللّٰهُ فِي الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ اِلَى السَّمَاۗءِ ثُـمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنْظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهٗ مَا يَغِيْظُ 15
جنهن شخص جو اهو گمان آهي ته الله دنيا ۽ آخرت ۾ سندس (رسول جي) ڪابه مدد نه ڪندو، ان کي گهرجي ته رسي وسيلي چڙهي وڃي آسمان ۾ ٽنگ ڪري ڏسي ته ڇا سندس تدبير ڪنهن اهڙي ڳالهه کي رد ڪري سگهي ٿي جا کيس اڻوڻندڙ ٿي لڳي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَكَذٰلِكَ اَنْزَلْنٰهُ اٰيٰتٍۢ بَيِّنٰتٍ ۙ وَّاَنَّ اللّٰهَ يَهْدِيْ مَنْ يُّرِيْدُ 16
اهڙين ئي کليل ڳالهين سان اسان هن قرآن کي نازل ڪيو آهي ۽ هدايت ته الله جنهن کي گهري ٿو، تنهن کي ئي ڏئي ٿو
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَالَّذِيْنَ هَادُوْا وَالصّٰبِــِٕــيْنَ وَالنَّصٰرٰي وَالْمَجُوْسَ وَالَّذِيْنَ اَشْرَكُـوْٓا ڰ اِنَّ اللّٰهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَلٰي كُلِّ شَيْءٍ شَهِيْدٌ 17
جن ماڻهن ايمان آندو ۽ جيڪي يهودي ٿيا ۽ صابئي ۽ نصاريٰ ۽ مجوسي ۽ جن ماڻهن شرڪ ڪيو آهي، انهن سڀني جي وچ ۾ الله قيامت جي ڏينهن فيصلو ڪري ڇڏيندو ۽ هر شيءِ کي الله پيو ٿو ڏسي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ يَسْجُدُ لَهٗ مَنْ فِي السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِي الْاَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُوْمُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَاۗبُّ وَكَثِيْرٌ مِّنَ النَّاسِ ۭ وَكَثِيْرٌ حَقَّ عَلَيْهِ الْعَذَابُ ۭ وَمَنْ يُّهِنِ اللّٰهُ فَـمَا لَهٗ مِنْ مُّكْرِمٍ ۭ اِنَّ اللّٰهَ يَفْعَلُ مَا يَشَاۗءُ ڍ 18
ڇا تون ڏسين نٿو ته الله جي آڏو ته اهي سڀئي سجدو ڪندا رهن ٿا، جيڪي ڪجهه آسمانن توڙي زمين ۾ آهي. سج، چنڊ، تارا، جبل، وڻ، جانور ۽ ڪيترائي ماڻهو ۽ ڪيترائي اهي ماڻهو پڻ، جيڪي عذاب جي لائق بڻجي چڪا آهن؟ ۽ جنهن کي الله ذليل خوار ڪري ڇڏي، تنهن کي پوءِ ڪوبه عزت ڏيڻ وارو ناهي. الله ته جيئن وڻيس تيئن ڪري ٿو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديھٰذٰنِ خَصْمٰنِ اخْتَصَمُوْا فِيْ رَبِّهِمْ ۡ فَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّنْ نَّارٍ ۭ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُءُوْسِهِمُ الْحَمِيْمُ ۚ19
هي ٻه ٽولا آهن، جن جي وچ ۾ پنهنجي رب جي باري ۾ پيو ٿو جهڳڙو هلي، پوءِ انهن مان جن ڪفر ڪيو آهي، تن لاءِ باهه جا ڪپڙا تيار ڪيا ويا آهن، سندن مٿن تي ٽهڪندڙ پاڻي وڌو ويندو
— سيد ابوالاعليٰ مودودييُصْهَرُ بِهٖ مَا فِيْ بُطُوْنِهِمْ وَالْجُلُوْدُ ۭ20
جنهن سان سندن کلون ۽ پيٽن جا اندريان عضوا به ڳري ويندا
— سيد ابوالاعليٰ مودودي